Nisan ayında Türkiye'de üretici ve market fiyatları arasındaki farklar dikkat çekti. Havuç, yüzde 256 ile en fazla fiyat farkı görülen ürün oldu. Diğer ürünlerdeki fiyat değişimleri de rapor edildi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, nisan ayı üretici market fiyatları ile girdi maliyetlerindeki değişimleri değerlendirdi.
Nisan ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 256 ile havuçta görüldüğü belirtildi. Havuçtaki fiyat farkını yüzde 230 ile marul, yüzde 222 ile kuru soğan, yüzde 219 ile kuru fasulye ve yüzde 216 ile nohut takip etti. Üreticide 14 lira olan havuç, markette 50 liraya satıldı. Bu durum, tüketicilerin alışverişlerinde dikkat etmeleri gereken bir durumu ortaya koyuyor.
Havuç, markette 3,6 kat, marul 3,3 kat, kuru soğan, kuru fasulye ve nohut ise 3,2 kat fazlaya satıldı. Nisan ayında fiyatı en fazla artan ürün markette havuç, üreticide ise kuru kayısı oldu. Bu durum, gıda fiyatlarının dalgalanmasına neden olan faktörlerin başında geliyor.
Nisan ayında markette 39 ürünün 28’inde fiyat artışı, 11’inde ise fiyat azalışı görüldü. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 43 ile karnabahar oldu. Karnabahardaki fiyat artışını yüzde 28 ile havuç, yüzde 22 ile maydanoz, yüzde 20 ile limon ve yüzde 17 ile marul takip etti. Bu artışlar, tüketicilerin bütçelerini zorlayabilir.
Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 36 ile salatalık oldu. Salatalıktaki fiyat düşüşünü yüzde 30 ile patlıcan, yüzde 28 ile domates, yüzde 22 ile sivri biber ve yüzde 12 ile kabak izledi. Bu durum, bazı ürünlerin arz-talep dengesinin değiştiğini gösteriyor.
Nisan ayında üreticide 31 ürünün 8’inde fiyat artışı olurken, 17’sinde fiyat düşüşü görüldü. Üreticide en fazla artış kuru kayısıda görüldü. Kuru kayısıdaki fiyat artışını yüzde 33 ile fındık, yüzde 31 ile elma, yüzde 13 ile Antep fıstığı izledi. Bu durum, üreticilerin gelirlerini etkileyen önemli bir faktör olarak öne çıkıyor.
Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 59 ile salatalıkta görüldü. Salatalıktaki fiyat düşüşünü yüzde 42 ile patlıcan, yüzde 41,5 ile kuru soğan, yüzde 27 ile sivribiber, yüzde 26 ile domates ve yüzde 21 ile limon izledi. Bu değişimler, tarım sektöründeki dalgalanmaların bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
Yaşanan zirai don afetinden etkilenen meyvelerin başında gelen kayısıda üretici fiyatlarının artış gösterdiği belirtildi. Bayraktar, 'Kayısı üreticisinin elinde yüzde 10 civarında ürün kaldığı tahmin ediliyor. Bu nedenle üretici fiyatında görülen bu önemli artışın üretici gelirine yansıması düşük oldu.' dedi. Bu durum, üreticilerin karşılaştığı zorlukları gözler önüne seriyor.
Kayısı üreticileri, yaşanan olumsuz hava koşullarının etkilerini hissetmeye devam ediyor. Üretim kaybı, fiyat artışlarının yanı sıra, üreticilerin gelirlerini de olumsuz etkiliyor. Bu durum, tarım sektöründe sürdürülebilirliğin sağlanması açısından önemli bir sorun olarak değerlendiriliyor.
Türkiye Büyük Millet Meclisi, 9-13 Nisan 2025 tarihleri arasında Türkiye genelinde yaşanan zirai don afetinin tüm boyutlarıyla incelenmesi amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasına karar verdi. Bu komisyon, tarım sektöründeki sorunların çözümüne yönelik önemli adımlar atmayı hedefliyor.
Meclis Araştırma Komisyonu, yaşanan afetlerin etkilerini değerlendirmek ve gelecekte benzer durumların önlenmesi için gerekli önlemleri almak amacıyla çalışmalar yapacak. Bu durum, tarım sektöründeki sorunların çözümüne yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.