Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) analizi, 2025 yılında Ramazan ayının gıda enflasyonuna etkisinin yaklaşık 0,5 puan olacağını ortaya koyuyor. Ramazan ayının gıda fiyatları üzerindeki etkisi, yüksek frekanslı verilerle detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu analiz, gıda fiyatlarındaki artışların temel nedenlerini anlamak için önemli bir kaynak sunmaktadır.
TCMB'nin blog yazısında, Ramazan ayının gıda fiyatları üzerindeki etkisi detaylı bir şekilde ele alınmıştır. 2003-2024 yılları arasındaki aylık enflasyon verileri kullanılarak yapılan analizler, Ramazan ayının gıda enflasyonu kalemleri üzerinde farklı etkileri olduğunu göstermektedir. Özellikle işlenmemiş gıda ürünleri, Ramazan ayı boyunca fiyat artışlarına neden olmaktadır.
Gıda ve alkolsüz içecekler genelinde Ramazan ayının eş zamanlı etkisine ek olarak, öncü ve gecikmeli etkilerinin olduğu gözlemlenmiştir. İşlenmiş gıda aylık enflasyonu üzerinde ise anlamlı bir etki bulunmamaktadır. Bu bulgular, Ramazan ayının gıda fiyatları üzerindeki yukarı yönlü baskının temel olarak işlenmemiş gıda ürünleri kaynaklı olduğunu ortaya koymaktadır.
Ramazan ayının gıda fiyatları üzerindeki etkisini daha detaylı incelemek amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS) verileri kullanılmaktadır. Bu veriler, gıda perakende sektöründeki zincir marketler ve yerel marketlerin günlük fiyat verilerini içermektedir. Seçilen işlenmemiş gıda ürünleri için oluşturulan fiyat endeksleri, Ramazan ayına özgü fiyat dinamiklerini göstermektedir.
Kırmızı et ve tavuk eti fiyatlarında Ramazan ayı öncesinde başlayan artış eğilimi, Ramazan ayı boyunca ivmelendiği gözlemlenmiştir. Ramazan ayı sonrasında ise fiyatların daha ılımlı bir seyir izlediği dikkat çekmektedir. Bakliyat fiyatları da Ramazan ayı içerisinde yükselirken, öncesi ve sonrası dönemlerde görece yatay bir seyir izlemektedir.
Yapılan hesaplamalar, 2025 yılında Ramazan ayının gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonunda yukarı yönlü etkiler oluşturduğunu göstermektedir. Özellikle işlenmemiş gıda enflasyonunda Ramazan ayının etkisi belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda, 2025 yılı Mart ayında gıda fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artışların Ramazan ayı etkisiyle ilişkili olduğu değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, güncel analiz bulguları, Ramazan ayında gıda fiyatları üzerinde işlenmemiş gıda kaynaklı yukarı yönlü bir baskı olduğunu vurgulamaktadır. Bu durum, gıda fiyatlarının gelecekteki seyrini etkileyebilecek önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.