2024 yılına yaklaşırken Türkiye ekonomisindeki büyüme, enflasyon ve dış ticaret verileri değerlendiriliyor. Ekonomik durumu anlamak için önemli göstergeler inceleniyor.

2024 Ekonomik Göstergeleri: Büyüme, Enflasyon ve Dış Ticaret Analizi

2024 yılına yaklaşırken Türkiye ekonomisindeki büyüme, enflasyon ve dış ticaret verileri değerlendiriliyor. Ekonomik durumu anlamak için önemli göstergeler inceleniyor. 2023 yılına kıyasla enflasyon ve büyüme verilerindeki gelişmeler, beklenildiği gibi gerçekleşti. Türkiye ekonomisi, II. ve III. çeyrekte yüzde 0,2 küçüldü ve teknik resesyona girdi. Bu durum, ekonomik büyümeden taviz vermeden enflasyonun düşürüleceğine dair siyasi söylemlerin azalmasıyla ilişkilendiriliyor.

Enflasyon ve Büyüme Verileri

2023 yılına göre enflasyon ve büyüme verilerindeki gelişmeler, beklenildiği gibi oldu. Türkiye ekonomisi, II. ve III. çeyrekte yüzde 0,2 küçüldü. Bu küçülme, inşaat sektörünün ekonomik aktiviteyi sürükleyici bir rol üstlenmesiyle birlikte yaşandı. Sanayi sektörü ise yüzde -2,2 küçüldü. Hane halkı tüketimi, büyüme verisine 2,2 puan katkı sağladı. Ancak devletin nihai tüketim harcamaları üçüncü çeyrekte eksi bölgede kaldı.

Sanayi üretim endeksi, 2024 Haziran ayında negatif bölgeye girdi. Ekim ayı sanayi üretim endeksi yüzde -3,1 olarak gerçekleşti. Yıllık bazda endeksteki değişim, yüksek teknolojide yüzde -13,1, orta-yüksek teknolojide yüzde -6, imalatta yüzde -3,3, ara malında yüzde -2,7 ve sermaye malında ise yüzde -9,3 olarak kaydedildi. Bu veriler, üretim ve katma değerin düştüğünü gösteriyor.

Enflasyon Gelişmeleri

Mayıs ayında enflasyon yüzde 75’e kadar yükseldi. Temmuz ve Ağustos aylarında baz etkisiyle yüzde 51,97’ye geriledi. TCMB, sıkı duruşunu korusa da kasım ayında yıllık enflasyon yüzde 47,09’da kaldı. TCMB, yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 44’e yükseltti. Bu yılın enflasyonunda her ay farklı bir fenomen gözlemlendi. Özellikle Ekim ayında giyim ve ayakkabı grubunda yüzde 14,3'lük bir artış yaşandı.

Kasım ayında gıda enflasyonu belirginleşti. Gıda ve kira alanlarındaki enflasyonun sıkı para politikasının çözeceği bir sorun olmadığı kabul edildi. Çekirdek enflasyon direnç gösterirken, hizmet enflasyonu kısmen iyileşme gösterdi. Ancak, enflasyon beklentileri düşürmeye yetmedi. Hane halkı enflasyon beklentisi yüzde 63,1, reel sektörinki yüzde 47,6 ve piyasanınki yüzde 27,1 düzeyinde.

Dış Ticaret ve Cari Açık

2023 yılı Ocak-Ekim döneminde cari açık 36 milyar dolar iken, 2024 yılının aynı döneminde 3,3 milyar dolara geriledi. Dış ticaret açığı, ihracat ve ithalat rakamları geçen yılın aynı dönemine göre farklılaştı. İhracat, yüzde 3,1 oranında artarken, ithalattaki gerileme yüzde 7,2 oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise geçen yılki yüzde 69,7’den bu yıl yüzde 76’nın üzerine çıktı.

2024 yılı için öngörülen bütçe açığı 2,652 milyar TL olarak belirlendi. Ancak bütçe açığı, ilk on bir ayda 1,277 milyar TL’ye ulaştı. Hükümetin yılın kalan son ayında 1,375 milyar TL daha bütçe gideri gerçekleştirme alanı bulunuyor. Kamu maliyesindeki görünüm, 2024 yılında pek parlak değil.

Sonuç ve Gelecek Beklentileri

2024 yılı için büyüme tahmini yüzde 4, enflasyon tahmini ise yüzde 41,5 olarak belirlenmişti. Ancak, büyüme tahminleri yıl içinde düşürüldü. Türkiye'nin 2024 büyüme tahminini yüzde 3,6 olarak açıklayan IMF, bu tahminini yüzde 3’e indirdi. Enflasyon tahminleri de TCMB tarafından yukarı doğru revize edildi.

Ekonomik güven endeksi, 2024 yılının başında 99,4 iken, yılı 97,1 seviyesinde tamamlamak üzere. Ekonomideki daralmaya rağmen, enflasyon beklentileri hane halkı ve reel sektör açısından yüksek seyrediyor. Katma değerli üretim modeline geçiş için hazırlık sürecinin zaman kaybetmeden başlaması gerekiyor.